Çoğumuz, yaşamımızın bazı dönemlerinde zorluklar, engeller ve yoğun stresle karşı karşıya kalırız. Peki, bu zihinsel baskı karşısında beynimiz bizi koruyabilir mi? Bu blog yazısında zihnimizin gizemli ve en etkili savunma yollarından biri olan, Dissosiyatif Amnezi’yi detaylıca ele alacağız.
Dissosiyatif Amnezi Nedir?
Dissosiyatif Amnezi, randevu saatinizi veya anahtarınızı nereye koyduğunuzu unutmak gibi küçük bir hafıza problemi değildir. Burada unutulanlar, kimlik bilgileriniz, edindiğiniz deneyimler veya sizin için önemli olan kritik bilgilerdir. Bu hafıza kaybı tamamen psikolojik bir savunma mekanizmasıdır.
Bu durumun temel noktası, dissosiyasyon denilen süreçtir. Zihin, sarsıcı olarak algıladığı bir olaya maruz kaldığında, yaşantıyı, düşünceyi ve kendiliği birbirine bağlayan normal bütünlüğü geçici olarak bozar. Amnezi ise bu kaybın, yani zihinsel olarak geri çekilmenin bir sonucudur.
Bir psikolog olarak, bu süreci deneyimlemek durumunda kalan danışanlarımın ‘sanki o olayları ben yaşamadım’ ya da ‘o zamana ait içimde büyük bir boşluk var’ hissi konunun ne kadar sarsıcı olduğunu göstermektedir.
Unutulanlar Nelerdir?
Unutulanlar durumlar, sadece olayın kendisiyle sınırlı kalmayabilir. Yani deneyimlenen travmanın boyutuna ve zamanına bağlı olarak farklı şekillerde ortaya çıkabilir:
- Sınırlı Amnezi: En sık karşılaşılan amnezidir. Bir savaş deneyimi, sarsıcı bir kaza veya saldırı gibi olayları, birkaç saatlik ya da birkaç günlük olarak, zihinden tamamen silinmesidir.
- Seçici Amnezi: Belirli bir döneme ait tüm detaylar değil, sadece travmatik ya da sarsıcı kısımlar unutulur.
- Yaygın Amnezi: En sarsıcı olanıdır. Birey, ismini, ailesini yani tüm geçmiş yaşamına ait bilgileri siler. Bu, bireyin kimlik algısının tamamen çözüldüğü durumlarda görülür.
Neden Ortaya Çıkar?
Dissosiyatif Amnezi’nin tetikleyicisi her zaman aşırı sarsıcı veya travmatik süreçlerdir. Zihin, o anki duygusal ve bilişsel yükle baş edemeyeceğini anladığında, varoluşsal bir savunma olarak bu bilgiyi bilincin dışına iter. Anı bilinçte olmasa da bedende ve bilinçaltında varlığını sürdürür.
Bu durumun bir zayıflık değil de zihninizin sizi korumak için acıya verdiği bir tepki olduğunu bilin. Eğer kendinizde veya çevrenizde bu tür açıklanamayan boşluklar gözlemliyorsanız, bir uzmandan profesyonel destek almak, bu savunma mekanizmasını sağlıklı bir bütünleşmeye dönüştürme yolundaki en değerli adımdır.
