Botulinum toksini, Clostridium botulinum bakterisinin ve ilgili türlerinin oluşturduğu nörotoksik yani sinir sistemine zararlı bir proteindir. İsmini BOtulinum TOKSininin ilk hecelerinden alan botoks, tıbbi ve kozmetik amaçlarla kullanılır. Kaslara enjekte edildiği zaman sinir hücrelerine etki ederek kısmi ve geçici süre ile paraliz oluşturmakta ve bu şekilde kasın fazla kasılmasını önlemektedir.
Son yıllarda botoks diş hekimliğinde de geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Tedavi amacıyla temporamandibular eklem hastalıkları, bruksizm, görünür diş eti, massater hipertrofisi, tükürük bezi problemleri gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.
Botoks bu alanlarda tek başına kullanılabildiği gibi uygulanan tedaviye destek olarak da diş hekimlerince tercih edilip önem kazanmıştır.
Estetik diş hekimliğinin ilgi alanına giren Gummy Smile toplumda çok sık karşılaştığımız bir problemdir. Kabaca, gülerken veya konuşurken diş etlerinin fazla görünmesi olarak tanımlayabileceğimiz Gummy Smile, kusursuz bir gülüş estetiği elde etmek isteniyorsa özenle ele alınmalıdır. İdeal bir gülüş için yaklaşık 2 mm kadar görünmesi gereken diş etleri bazı insanlarda 10 mm ye kadar görülmektedir. Bu durumda dişler olması gerektiğinden daha fazla ön plana çıkar ve daha büyük görünür. Gingivektomi yani diş eti cerrahisi ile diş etlerini kısaltmak mümkün olsa da bu yöntem bazı hastalarda yetersiz kalmaktadır. Diş eti cerrahisine ek olarak botoks işlemiyle Gummy Smile problemi kolayca ortadan kalkmaktadır.
Başta stres, anksiyete ve depresyon gibi pek çok sebebi bulunan ve halk arasında diş sıkma olarak bilinen bruksizmde de botoks güvenle kullanılmaktadır. Genellikle uyku sırasında dişlerini sıkan kişiler, sabahları kulak, baş ve boyun ağrısıyla uyanabilirler. Bruksizm tedavisinde klasik tedavi yöntemi geceleri plak takmak olsa da her zaman işe yaramayabilir. Çeneyi kapatan kaslara lokal anestezi altında yapılan botoksla sorun ortadan kaldırılır. Eğer bruksizme sebep olan etken ortadan kalkarsa botoks tekrarlanmaz. Ortalama süresi 6 aydır, duruma göre yeni bir botoks seansına ihtiyaç duyulabilir.
Bir diğer botoks uygulama alanı tükürük bezleri problemleridir. Günde ortalama 1 litre kadar tükürük, büyüklü küçüklü tükürük bezlerinde salgılanır. Konuşma ve yutkunma için tükürük şarttır. Bu salgının artmasına ve azalmasına bağlı olarak hastalıklar gelişebilir.
Botoks tükürük bezi hastalıklarında 2 amaçlı kullanılır; Estetik olarak bazen büyük tükürük bezleri aşırı büyüyerek (hipertrofi) yüzde kulak önünde ve çene altında şişlik ve kontur bozulmasına neden olabilir. Bu durumda bez içine yapılan botoks enjeksiyonları ile bezler küçülmekte ve kontur düzelmeleri sağlanabilmektedir.
Fonksiyonel olarak tükürük bezinin aşırı çalışması sonucu oluşan tükürük salgısı (salya) kişileri sosyal ortamlarda rahatsız edebilmektedir. Aktive salgı çok çalışma, çok konuşma, stres, heyecan gibi durumlarda artmıştır. Botoks burada tükürük bezinin aşırı çalışmasını önleyerek, şikayetleri bir süre giderebilir.
Her tedavide olduğu gibi botoks işlemlerinin de bu konuda eğitim almış uzmanlar tarafından yapılması, ucuz ve kalitesiz malzeme kullanılmaması, çıkabilecek komplikasyonları minimuma indirmek adına oldukça önemlidir. İçeriği zararlı ve toksik olan botoksların sinir hasarına ve enfeksiyona yol açtığı görülmüştür.
Botoks uygulamaları süreli çözümlerdir. Asıl kalıcı tedavinin, mümkün olduğu kadar, etkenin ortadan kaldırılması ile sağlanacağı unutulmamalıdır.
Sağlıklı olmak elimizde…
