Uzun süredir gönlümüzde olan fakat bir türlü planlama yapamadığımız Karadeniz turunu bu yaz gerçekleştirdik. Karadeniz, genel itibarıyla mavi-yeşil tabiat zenginliğiyle gerçekten muhteşem bir doğaya sahip.
Bizim ilk durağımız Tokat’tı. Tokat’ta sıla-i rahim yapıp Ordu’ya geçtik. Ordu’da da aile büyükleri ve dostları ziyaret ettik. Ordu, yayla kültürü ile kırsala dönüşü güçlendirmiş. Yaylacılık oldukça gelişmiş. Belediyeler bazı yaylalara ciddi hizmetlerde bulunmuş. İç turizme açılmış yaylalara karavanlarıyla gelip kamp yapanların sayısı hiç de az değil. Burada henüz çok da keşfedilmemiş yaylaların ismini vermeyeceğim; çünkü yerli halk, belediye hizmetlerinden ne kadar memnunsa, mahremiyetlerinin umuma açılmasından o kadar rahatsız. Bu rahatsızlığın en önemli sebebi de tabiatı temiz tutmayan, özensiz misafirlerin çevrelerine verdiği zararlar. Doğanın dokusunun bozulması ve orman yangınlarının artması da yerli halkın haklı korkularından. Bu kaygılarında ne kadar haklı olduklarını gezimiz ilerledikçe daha net gördük.
Bu bir gezi rehberi yazısı olacaktı; ancak şahit olduklarımızın bizde bıraktığı buruk izler, hayalimizdeki gezinin hüzünlü sonlanmasına neden oldu. Ordu’dan Giresun’a geçtiğimizde şehir merkezine uğramak istedik; ancak İstanbul trafiğini aratmayan bir yoğunluktan dolayı çok fazla gezemedik. Yükselen binaların şehri boğmasından bahsetmek istemiyorum bile. Tabi ki gelişim durdurulamayan bir gerçek; ancak gerçekten ülkemizin gözdesi sahillerin kıyısında yükselen binaların görüntü kirliliğini unutmak isterdim.
Önceki yıllarda Giresun köy ve yaylalarında bulunmuştum. Doğal güzellikleri anlatmakla bitmez elbette; ancak böylesi gezilere çıkmak isteyenler insan yoğunluğunu göz önünde bulundurmalılar. Giresun’dan Trabzon’a kadar sahil boyu yükselen binaların gölgesinde sürdü yolculuğumuz. Sahil şeridinde duracak, dinlenecek, ağaçlandırma yapılmış park ve bahçelerden yoksun olması da ayrıca üzücüydü.
Trabzon’a vardığımızda da farklı bir manzara ile karşılaşmadık doğrusu. Tarihi mekanların dönüşü kısmen korunmuş olsa da bilindik markalar ve kafelerin bolluğu dikkatimizden kaçmadı. Dikkatimizi çeken bir diğer durum da yerli turistten çok Arap turistlerin çokluğuydu. “Turist turisttir, ülkemize döviz bırakıyorlar” diyerek bu durumu olağan karşılamayı tercih ederek bir şeyler atıştırmak için yöresel yemek arayışına geçtik; ancak kebap ve döner salonları arasında zar zor bir Trabzon pidecisi bulabildik. Trabzon’da çok sık rastladığımız Trabzon ekmeği fırınlarına rağmen orada bulunduğumuz üç gün boyunca yemek yediğimiz mekanlarda sofraya Trabzon ekmeği gelmedi; bu da bizi şaşırtan durumlardan biriydi.
Ertesi gün Trabzon Uzungöl’e geçmek üzere Rize’ye geçtik ve gece Rize’de konakladık. Sabah Ayder Yaylası’na gitmek üzere yola çıktık. Bana bu gün sorsanız Karadeniz’in neyi meşhur diye; müteahhitleri derim. Çünkü gerçekten beton şehirler arasına girmiş güzelim Karadeniz. Ayder Yaylası’na çıkarken gördüğümüz çay tarlaları ve insanüstü bir hayalgücünün mimarisiyle yapılmış, kayaların arasına kondurulmuş kuş yuvalarını anımsatan şirin evler, gezimizden aklımızda kalacak olan tatlı kareler. Ayder Yaylası’na çıkarken şahit olduğumuz yoğun araç kuyrukları ise yine unutmak istediğimiz bir detay oldu.
Ayder Yaylası kısmen doğaya uygun yapısıyla gülümseyerek bizi karşılayan evlerden oluşuyorken, yukarılara çıktıkça artan insan ve araç trafiği bizi şaşkına çevirdi. Yine çoğunlukla Arap turistleri ağırlayan yaylada boş otel ve pansiyon bulmak tam bir dert. Burada bir anne-kızın işlettiği şirin pansiyonda geceyi geçirmeye karar verdik. Yöresel bir Gürcü tatlısı olan ve mısır unundan yapılan Basbota dışında yöresel yemek pek bulamadığımız Ayder Yaylası’nda hediyelik eşya dükkanları ve daha ziyade ayaküstü atıştırmalık dükkanları bulunuyor. Laz böreği yerini sözde modern ve evrensel tatlara bırakmış.
Uzungöl için umutlarımızı taze tutarak sabah tekrar yola çıktık. Uzungöl Yaylası, muhteşem doğasıyla insanı büyüleyecek ve tefekküre sevk edecek kadar güzel; ancak devasa lunapark, panayır, insan seli ve yine ayaküstü atıştırmalık onlarca zevksiz dükkan arasına sıkışmış bir güzellik. Sorumsuz insanların atıkları, halen sürmekte olan inşaat kirliliği de cabası. Laz böreği bile bulamadan şehre indik ve dönüş yoluna geçtik.
Son durağımız Samsun’du. Samsun, nispeten temiz dolusuyla bizi güzel karşıladı. Bedestan Çarşı, minik bir Eminönü prototipi gibiydi. Çarşıda biraz gezindik ve yuvamıza dönmek için yola koyulduk. Eş-dost muhabbetleri, geniş ailelerle büyük sofralarda yenilen yemeklerin ve içilen çayların tadı bir başkaydı. Bizim için gezimizin en güzel ve verimli kısmı buydu.
Dalından fındık topladık, yoldan geçerken bir teyzemizin ikram ettiği üzümlerden yedik, şahane ve bakir, kır çiçekleriyle bezenmiş yayladan altın çiçek topladık, bol bol fotoğraf çektik ve anı dondurmaya çalıştık. Uzungöl’e çıkarken nezih bir köye uğradık ve 250 yıllık ahşap camiyi ziyaret ettik. Bu camii yapılırken hiç çivi kullanılmamış ve gerçekten verdiği huzur anlatılmaz. Yine de konum belirtmeyeceğim. Nasibi olan arar, bulur, gider diyorum.
Son söz: Şahsen gücenikliğim yabancı turistlere değil; doğal yapıyı korumak için elinden geleni yapmayan herkese. Daha etnik bir yapı görmek isterdim, daha folklorik motifler aradı gözlerim. Ez cümle, zamana ve çapa Yeniköy düşmüş hissettim. Gidin, görün mutlaka diyor muyum? Keşke hiç bir şey bozulmadan gidebilseymişim diyorum, gerisi size kalmış.
