Öğrenme güçlüğü olan öğrencilere bilişsel becerilerin analizinde kullanılan yöntemlerden biri olan think aloud protokol (yüksek sesle düşünme protokolü) ile ne ölçülür? Nasıl kullanılır?
Bilişsel beceriler ve stratejiler; anlama, farklı düşünme, problem çözme, plan yapma, hesaplama gibi süreçleri içermektedir. Üstbilişsel beceriler ve stratejiler ise bireyin nasıl düşündüğü, kendisini kontrol edip düzenlemeyi, sorgulamayı ve izlemeyi içeren organizasyonel süreçleri ifade etmektedir. Yüksek sesle düşünme protokolü bu bilişsel ve üstbilişsel stratejilerinin değerlendirilmesini, yorumlanmasını içeren eş zamanlı bir tekniktir. Yüksek sesle düşünme protokolü bireylerin her şeyi sesli ve sözel olarak ifade ettikleri düşüncelerine ve faaliyetlerine yönelik değerlendirmeyi içerir. Bir metni okurken veya bir şeyi yaparken bunu sesli bir şekilde ifade ederek bireyin bilişsel ve üstbilişsel işlevlerinin sözel performansını ölçmektedir. Metin okuma, matematik problemi gibi görevleri yaparken sesli olarak söylenen şeyler kaydedilir ve kaybedilmemesi için bunlar saklanır, depolanır. Bu kayıtlar kullanılarak öğrencinin/bireyin üstbilişsel stratejileri analiz edilerek incelenir.
Yüksek sesle düşünme protokolünü kullanırken ilk önce sesli düşünme eğitimi verilir ve daha sonra sesli düşünme protokolü uygulanır. Sesli düşünme eğitiminde öğrenciye bu eğitimin amaçları ve faydaları bahsedilir ve ses kaydı kullanılacağı öğrenci ile paylaşılarak bilgi verilir. Daha sonra uygulamacı matematik problemi üzerinden kendini düzenleme, sorgulama ve izleme gibi davranışlarla sesli bir şekilde düşüncelerini söyleyerek model olup öğrencinin problem çözümüne ilişkin ipuçlarını içermektedir. Model olma aşamasından sonra uygulamacıyla etkileşimin az olacağı şekilde ipucu verilmeden öğrenciye iki matematik problemi/sorusu verilerek bunları çözerken düşündüklerini, hissettiklerini ve yaptıklarını sesli olarak söylemesi ve doğal davranması istenerek uygulanır. Öğrenciye sesli düşünmesi için teşvik edilir, bunu unutmaması ve aklına ne geliyorsa her şeyi söylemesi, ayrıca bunun problemin sonucuyla ilişkili olmadığını ve nasıl düşündüğüyle ilişkisi vurgulanarak söylenir. Öğrenciler 5 saniye gibi bir sürede sessiz kaldıklarında düşüncelerini ifade etmesi ve sesli söylemesi hatırlatılarak öğrenci teşvik edilir.
Bunlara ek olarak, uygulama aşamasından sonra ses kayıtları analiz edilerek sayısal verilere, yani problem çözümü esnasındaki seslerin uzunluğu, kısalığı, vurgusu değerlendirilerek yaşanılan zorlukların sıklığı incelenerek nicel verilere dönüştürülmektedir.
