Herkese merhabalar,
Sosyal Hizmet Uzmanı, Aile danışmanı ve MYK Belgeli bir koç olarak çalışırken, her ailenin kendine özgü bir yapısı, geçmişi ve başa çıkma biçimi olduğunu göz önünde bulundurmak benim için çok önemli. Danışmanlık sürecinde temel hedefim, aile üyelerinin birbirlerini daha iyi anlamalarını, iletişimlerini güçlendirmelerini ve içlerindeki kaynakları fark etmelerini sağlamak. Çünkü yeni toplumlar oluşturmak en çok aileyi güçlendirmek ile mümkün düşüncesini savunuyorum. Bunun için sistemik aile terapisi yaklaşımlarının yanı sıra, çözüm odaklı kısa süreli terapi tekniklerinden de sıkça yararlanıyorum. İhtiyaca göre bazen bilişsel davranışçı terapiye ait araçlarla bireylerin olumsuz düşünce kalıplarını fark etmelerine yardımcı olurken, bazen de şema terapi bakış açısıyla ilişkilerde tekrar eden kalıpları birlikte keşfetmeye çalışıyoruz. NLP ve koçluk tekniklerinden ise özellikle iletişim dili, yeniden çerçeveleme ve içsel kaynakları harekete geçirme noktasında faydalanıyorum. Elbette tüm bu teknikleri, mesleki sınırlarım ve etik ilkeler doğrultusunda, danışanların güvenliğini ve iyilik halini önceleyerek kullanmaya özen gösteriyorum. Amacım, sadece sorunları çözmek değil; aile içinde daha sağlıklı, saygılı ve sürdürülebilir ilişkiler kurmalarına destek olmak. Bu haftadan itibaren gerçek danışan hikayelerim ile ilgili, isimler şehirler farklılaştırılarak herkese örnek olacak danışmanlık süreçlerini yazacağım. Farkındalıklı okumalar dilerim.
Bugün Ayşe ve Ahmet’in sürecini anlatacağım.
Ayşe, evliliklerinde yaşadıkları ciddi iletişim problemleri ve son dönemde ortaya çıkan güven kaybı nedeniyle danışmanlık hizmeti almak üzere başvurmuştu. Başvuru sırasında Ayşe, eşinin başka bir kadınla mesajlaştığını fark ettiğini ve bunu duygusal aldatma olarak değerlendirdiğini, Ahmet’in ise bu durumu “sadece yazışma” olarak tanımlamış, Ayşe’nin bu olayı büyüttüğünü düşündüğünü söylemişti. Tabii ki Ayşe ile yapılan bu görüşme sonrası, eşinin de dahil olacağı şekilde görüşme yapmamız gerekliliğini açıklamıştım. Ahmet önce kabul etmedi. Belki birkaç ay sonra etti, tam bunu hatırlayamıyorum ama bir gün kabul etmişti. Görüşme öncesi doldurdukları ön değerlendirme formlarında, her iki tarafın da ilişkiye dair ciddi kırgınlıklar yaşadığı, ancak evliliği sürdürme yönünde kararsız oldukları çok belliydi. 7 yıllık bir evlilikti, bazı cevaplarda kendi öz eleştirileri de yok değildi.
İlk görüşmede, tarafların birbirlerine yönelik öfkelerinin yüksek olduğu, iletişimlerinin suçlama ve savunma üzerinden ilerlediği dikkatimi çekmişti. Bu nedenle ilk iki seansı daha çok tarafların kendilerini ifade edebilmeleri için güvenli bir ortam oluşturmak ve duygularını dışa vurmalarını sağlamak amacıyla yapılandırmıştım. Biraz zor iki görüşme demeliyim; iletişim dilleri saldırgan ve aşırı suçlayıcıydı. Dinleyici olup, onların fark edemedikleri için güçlü sorular sormam çok gerekliydi. Sorularım duyguları ortaya çıkartmak üzerineydi diyebilirim. Çünkü bu süreçte danışman olarak öncelikli hedefim, iletişimde yumuşama sağlamak ve duygulara alan açmaktı. Zorlayıcı bu süreç yorucuydu. Benim içimde hani diyorlar ya “oturarak para kazanıyorsunuz”, yüreğimizin de hop oturup hop kalktığı anlar da yaşıyoruz bilin istedim.
Üçüncü seanstan itibaren Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) tekniklerini sürece dâhil etmeye başladım. Ayşe’nin “Ben değerli olsaydım bu yaşanmazdı.” şeklindeki bilişsel çarpıtmalarını fark etmesi için düşünce-duygu-davranış üçgeni üzerinde çalıştım. Bilişsel çarpıtmalar, özellikle ders verdiğim akademide üzerinde uzun uzun durduğum çok önemli doneler. Ahmet’in ise “Bu evlilikte hep ben suçlandım.” inancı üzerine çalışarak, bu düşüncenin onun davranışlarına ve ilişki içinde nasıl geri çekilmesine sebep olduğunu birlikte inceledik. Her iki bireyin de düşünce kalıplarının farkına varmasıyla birlikte, suçlayıcı tutumlarının yerini daha yapıcı bir ifade biçimi almaya başlamıştı. Tabii ki 3. seansta gelen bu farkındalık gerçekten umut vericiydi benim için de…
Umut verici üçüncü seans sonrası, dördüncü ve beşinci seanslarda, sürece Çözüm Odaklı Terapi yaklaşımıyla devam ettim. Çifte, sorunların dışında da var olan güçlü yönlerini hatırlatmak amacıyla, “İlişkinizin en iyi olduğu dönem ne zamandı?”, “Birbirinize en çok hangi anlarda destek olmuştunuz?” gibi sorular yönelttim. Bu dönemde çiftin geçmişteki olumlu anıları hatırlaması sağlandı. Olumlu anılar bulabilen bir çift olmaları bunu kolaylaştırdı. Her seanstan sonra küçük ev ödevleri verdim (örneğin bir gün boyunca eleştiriden kaçınmak, teşekkür cümleleri kurmak, gün sonunda birbirine olumlu bir şey söylemek gibi). MYK Belgeli bir koç olarak da her gün takip ettim. Her akşam bana her ikisi de mesaj attılar. Bu ödevler, hem duygusal yakınlaşmayı hem de olumlu iletişimi artırdı. Ve tabii ki benim de mutluluğum artmadı dersem kendimi saklamış olurum.
Beşinci seansın sonunda Ahmet ilk kez açık bir şekilde pişmanlık ifade etmiş ve davranışının sorumluluğunu almıştı. Bu gerçek bir dönüşümdü ve bu, Ayşe’nin güven duygusunu yeniden inşa edebilmesi için önemli bir dönüm noktası olmuştu. Son seansta ise çiftin birbirini suçlamaktan çok anlamaya çalışan, ihtiyaçlarını daha açık ifade edebilen bir yapıya geçtiğine şahit oldum.
Toplam altı seansta, danışmanlık sürecinin temel amacı; tarafların kendi düşünce ve davranış kalıplarını fark etmeleri, geçmiş yaşantıların ilişki dinamiklerine etkisini görmeleri ve mevcut sorunlara karşı daha yapıcı ve gerçekçi çözümler geliştirmeleri olmuştu. Süreç sonunda çift, evliliklerine yeniden bir şans verme kararı almış, danışmanlık sürecini güvenli bir şekilde sonlandırmıştı. Sonra ne oldu dersiniz? Şimdi kayıt defterime bakınca, 4 ay daha ayda bir görüşmelere online devam ettik. En son görüşmemizde parlayan iki genç gördüm karşımda diyebilirim.
Bu süreçte danışman olarak benim rolüm, çiftin geçmişle gelecek arasında köprü kurmasına yardımcı olmaktı diyebilirim aslında. Kimi zaman olumsuz düşünce kalıplarını sorgulatmışım, kimi zaman da küçük olumlu davranışları büyüterek farkındalık oluşturmaya çalışmışım. Her kriz gibi bu ilişki de doğru yaklaşımlarla dönüştürülebilir, bunu hep savunurum. İlişkiyi kurtaran ne sadece benim müdahalemdi, ne de bir mucize… Asıl fark, çiftin sürece açık olması ve her seansa yeni farkındalıklarla gelmeleri ve de ödevlerini yapabilme istikrarıydı.
Önümüzdeki ay görüşmek üzere.
