Feyza Hepçilingirler’in Türkçe “Off”, “Dedim Ah, Dilim Dilim Ana Dilim” gibi kitaplarını okuyanlar bilirler. Çeşitli janrlardaki Türkçe şarkı sözlerini biçim ve içerik açısından ustaca inceler. Ustalara saygımdan ben de böyle bir işe kalkışmayacağım elbette, ama son dönemde çıkan “Bi Polar” şarkısı hakkında naçizane birkaç yorumum olacak. Buna, şarkıyı icra eden ve çok sevdiğim, eserlerini sık sık dinlediğim, uluslararası arenada da başarılarıyla övündüğümüz bir sanatçıya sitem için yazılmış bir gönül koyma yazısı da diyebiliriz.
Öncelikle bipolar nedir, ona bir göz atalım. Bipolar bozukluk, duygudurum bozukluğu ya da eski ve hiç onaylamadığım adıyla manik-depresif hastalık, iki uçlu psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu konuyla ilgili sağlık kurumlarının web sitelerinden güvenle doğru ve detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Bu hastalık, psikolojik hastalıkların “nezlesi” diye bilinen depresyonla, mani denilen taşkınlık dönemlerinden meydana gelir. İkisinin arasında daha hafif düzeyde seyreden hipomani vardır. Ayrıca bipolar bozukluğun çeşitli türleri de vardır.
Bu hastalığın fiziksel ve ruhi yıpranma boyutunun yanı sıra kişinin sosyal ve ekonomik yaşamını olumsuz yönde etkileyen bir yönü bulunur. Duygudurum bozukluğundan muzdarip olduğu düşünülen Van Gogh’un kulağını kesme örneği o kadar klişe oldu ki artık duymayanınız kalmamıştır sanıyorum. Edebiyat ve şiirle ilgilenenler de Sylvia Plath’in yaşam ve ölüm hikayesinden haberdardır. Ünlü şarkıcılardan Britney Spears, Demi Lovato ve Selena Gomez de bu rahatsızlıktan payını aldıklarını açıklayan ünlü isimler arasında.
Tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan çıkar misali, “Üretici insanlar bipolar mıdır yoksa bipolarlar mutlaka üretici midir?” sorusunu bir yana koyarsak, son dönemde üreticiliğini ispat etmek isteyen herkesin diline bilinçsizce (ya da gayet bilinçli ve kasıtlı olarak mı demeliyim?) “Ben bipolarım” açıklaması yapıştı.
İnsanlara hakaret etmek, onları bir şekilde aşağılamak ya da marjinalliğini ve farklılığını vurgulamak için rastgele kullanılan “şizofren”, “manyak”, “deli”, “ruh hastası”, “psikopat” gibi yaftalamalar, bu hastalıklardan gerçekten muzdarip kişilerin, ailelerinin ve sevdiklerinin ruhunu örseliyor. Çünkü özellikle ülkemizde (son zamanlarda bu durumda biraz iyileşme olduğunu kabul etmekle birlikte) psikolojik rahatsızlıklar halen dışlanma ve ötekileştirmeye yol açıyor.
Gelelim şarkıya: “Bi Polarım bi geçimsizim” (Bipolar birleşik yazılır)
Şarkı sözlerinde anlatılan profil kesinlikle bipolar rahatsızlığı tanımlamıyor. Belki şarkı sözlerinin böyle bir iddiası da yok, fakat o zaman bir yanlış yönlendirme söz konusu. Bu şarkı sözleri, bence sıkıntı çeken, hayatında bir dönem problem yaşamış veya yaşamakta olan herhangi sağlıklı bir bireyin yaşayabileceği zorluklara olan isyanını anlatıyor. Şarkının melodisini eleştirmek haddim değil. Sözler de güzel. Ah, keşke o slogan olarak kullanılan “Bi Polar” olmasaydı.
Not: Bipolar bozukluğu harika bir biçimde anlatan Sting’in “Hounds of Winter” şarkısını dinlemenizi tavsiye ederim.
