Bu siteyi kullanarak Gizlilik Politikası'nı ve Kullanım Şartları'nı kabul etmiş olursunuz.
Kabul et
HayrendişHayrendişHayrendiş
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Kategoriler
    • Aile
    • Araştırma
    • Bilim & Kurgu
    • Bilişim & Teknoloji
    • Biyografi
    • Sevgi & Aşk
    • Çeşitli Bilgiler
    • Çocuk
    • Denemeler
    • Edebiyat
      • Öyküler
      • Şiirler
      • Hatıralar
      • Mesajlar
      • Sözler
    • Eğitim
    • Felsefe
    • Finans
    • Genel
    • Gezi
    • Güncel
    • Günlük
    • Hayvanlar Alemi
    • Hukuk
    • İlahiyat
    • İş ve Meslek
    • Kişisel Gelişim
    • Kitap & Dergi
    • Kültür & Sanat
    • Maneviyat
    • Motivasyon
    • Müzik
    • Nostalji
    • Psikoloji
    • Sağlık
    • Sevgi & Aşk
    • Sosyoloji
    • Spor
    • Tarih
      • Tarihi Mekanlar
    • TV & Sinema
    • Yaşam
    • Yemek & Mutfak
  • Okuma Listem
    • Okuma Geçmişi
    • İlgi Alanları
  • İletişim
Arama
  • Hakkımızda
  • Künye
  • Yazarlar
  • Başvuru
  • Gizlilik politikası
  • İletişim
© 2024 Hayrendiş - Sitede yer alan makale, yazı ve şiirlerin tüm hakları yazarlarına ve Hayrendis.com'a aittir. Kaynak gösterilerek de olsa kullanılamaz. Web Tasarım: YD Web
Okunuyor: Kilimin Serüveni
Paylaş
Bildirimler Daha fazla göster
Yazı Tipi Yeniden BoyutlandırıcıAa
HayrendişHayrendiş
Yazı Tipi Yeniden BoyutlandırıcıAa
  • Hakkımızda
  • Künye
  • Yazarlar
  • Başvuru
  • Gizlilik politikası
  • İletişim
Arama
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Kategoriler
    • Aile
    • Araştırma
    • Bilim & Kurgu
    • Bilişim & Teknoloji
    • Biyografi
    • Sevgi & Aşk
    • Çeşitli Bilgiler
    • Çocuk
    • Denemeler
    • Edebiyat
    • Eğitim
    • Felsefe
    • Finans
    • Genel
    • Gezi
    • Güncel
    • Günlük
    • Hayvanlar Alemi
    • Hukuk
    • İlahiyat
    • İş ve Meslek
    • Kişisel Gelişim
    • Kitap & Dergi
    • Kültür & Sanat
    • Maneviyat
    • Motivasyon
    • Müzik
    • Nostalji
    • Psikoloji
    • Sağlık
    • Sevgi & Aşk
    • Sosyoloji
    • Spor
    • Tarih
    • TV & Sinema
    • Yaşam
    • Yemek & Mutfak
  • Okuma Listem
    • Okuma Geçmişi
    • İlgi Alanları
  • İletişim
Bizi takip edin
© 2024 Hayrendiş - Sitede yer alan makale, yazı ve şiirlerin tüm hakları yazarlarına ve Hayrendis.com'a aittir. Kaynak gösterilerek de olsa kullanılamaz. Web Tasarım: YD Web
Hayrendiş > Kültür & Sanat > Kilimin Serüveni
Kültür & Sanat

Kilimin Serüveni

Turan Demir
Turan Demir
Yayınlanma 1 Mart 2022
1.1b Görüntüleme
2 yorum
Paylaş
6 Dak. Okuma
Paylaş
İçindekiler
Göçebe yaşayan Türk toplumlarında kilim neden önemliydi?Kilimlerde renk ve sembollerin anlamları nedir?Bacalı Seccade Hikayesi

Kilim kelimesinin kökeni anlam olarak tartışmalıdır. Genelde aslının Farsça olduğu ve bu dilden Urduca ile Türkçe’ye, Türkçeden de Moğolca, Rusça ve Arapça ile Kafkas ve Balkan dillerine geçtiği kabul edilmektedir. (Wikipedia)

Kilim:

Farklı dönemlerin sanat anlayışını yansıtan kilim; Genellikle yün ve kıl iplerle yatay veya dikey yer tezgahlarda dokunur.

İki iplik dokuma sistemiyle, çeşitli iplik ve renklerden oluşur. Havsız (tüysüz) ve düğümsüz, tersi düzü olmayan en eski dokuma sanatı arasında yer alır.

Anadolu Türk Kültürünün birçok dönemine ait olan kilimler, birçok teknik ve desenleri günümüze taşır.

Göçebe yaşayan Türk toplumlarında kilim neden önemliydi?

Eski yıllarda, Orta Asya, İran, Kafkaslar ve Anadolu’da yaşayan insanlar kilimi; göçler sırasında çadırlarda ısınma amacıyla kullandıkları gibi, böcek ve haşerelerden korunmak amacıyla çadırların tabanlarında oluşan nemi önlemek için de tabanlara sererler. Günümüzde, evlerin duvarlarına asılarak, oda tabanlarına, damlara, eyvanlara, sedirlerin üzerlerine serilerek kullanılan kilim; kültürün farklı özelliklerini de günümüze taşınmış olmaktadırlar.

Kilimler; kadınların, kızların ilmek ilmek, rengarenk, nakış nakış, dokudukları kilimler: Sözlü ifade edilemeyen duyguları, düşünceleri, ayrılıkları, özlemleri, hasreti, dönemin kültür özelliklerini, yaşayış biçimlerini yansıtmalarına tercüman olurlar.

Eski Türk kültüründe, ailelerin asaletini ve estetik zevklerini de ortaya çıkaran bir simge olarak görüldüğü de ayrıca bilinmektedir.

Kilimlerde renk ve sembollerin anlamları nedir?

Kilim, teknik olarak genellikle geometrik şekillerden motiflerini oluşturur. Kilim dokusundaki her bir renk ya da motif, estetik değer olarak yansır.

Kilimlerde; Mavi, turuncu, yeşil, lacivert, kırmızı, pembe, güvez (koyu ve mora yakın kırmızı) renkler genel olarak kullanılmaktadır.

Kilimlerde her renk ve sembol, anlam bakımından farklılık göstermektedir.

Kilimlerde kullanılan bazı renkler ve içerdiği anlamlar:

Pembe: Baharın, sevdanın simgesidir.

Kırmızı: Kederin acının simgesidir ama bazı bölgelerde kırmızı; acı, keder simgesi olmaya bilmektedir.

Beyaz: Doğumu simgeler. Doğarsın kundağa sarılırsın,ölürsün kefene sarılırsın. İkisi de beyazdır.

Yeşil: En doruk yerdir. Tasavvufta Allah’a kavuşmanın rengidir. Yeşil ayrıca ailede mutluluğun simgesi olarak görülür. (Akşam Gazetesi)

Kilim motiflerinin bazılarının ifade ettikleri anlamları kısaca açıklayalım.

Akrep Motifi: Gereksiz kavga ve kötü niyeti, öldürmeyi hedefler.

Artı ve Çengel Motifi: Tehlike ve musibetlerden korunma işarettir.

Bereket Motifi:

  1. Bereketi simgeleyen birçok meyve ve hayvanlar mutluluğu simgeler.
  2. Ağaçlar çiçekler gibi bir çok şey bolluğu ve uğuru simgeler.
  3. Tabiat, dağlar, ovalar… Doğum ve ölümü simgeler.

Bukağı Motifi: Atın ön ayaklarına bağlanan zincir modeli. Aşk, evlilikte istikrar ve nişanı simgeler.

Ejderha Motifi: Bahar yağmurlarının bereketli beklentisini simgeler.

Eli Belinde Motifi: Üreme ve bereketi simgeler.

Göz Motifi: Mavi rengin hakim olduğu, nazara karşı ve gönül gözü (üçüncü göz) derin algı ve ruhi aydınlığın simgesi.

Hayat Ağacı Motifi: Kainatın değişimini simgeler. Uğurlu meyveler: İncir, nar, hurma zeytin v.b…

İnsan Motifi: Hasret ve özleme işaret eder. Gurbet veya çocuk özlemi gibi..

Kartal Motifi: Gökyüzünün ve çevikliğin sembolüdür.

Koç Boynuzu Motifi: Erkeklik, güç ve kahramanlığın simgesidir.

Kurt Ağzı Motifi: Korunma ve iyimserliği sembolize eder.

Kuş Motifi: Ölenin ruhunu veya aşkı, sevgiyi semboller.

Küpe Motifi: Kızlarda oluşan cinsel istekliliği motife eder.

Muska Motifi: Korunmayı simgeleyen motif olarak görülür.

Yukarıda belirtilen motifler gibi birçok motifin daha anlamlarını görmek mümkün. (Kaynak: meb-kilim motifleri)

Kale, dokunan kilimlerin şifresiyle fethedildi.

Bacalı Seccade Hikayesi

Beş Bacalı Kilim, Eskişehir/Sivrihisar yöresine ait bir dokumadır.

Bacalı kilimin deseni Sivrihisar Kalesi’ne atfedilmektedir. Kale kuşatılmış, günlerce muhasara altında kalmış, ancak ele geçirilememiştir. Ele geçirmek için bir Türk kızının kasıtlı olarak düşmana esir düşmesine karar verilir. Kıza belli simge ve işaretler öğretilir. Her simge ve işarete belli anlamlar verilmiş ve bu simgelerle işaretleri kullanarak kalenin planını bir kilime dokuması istenmiştir. Bu dokunan kilimlerden biri nasılsa kale dışına çıkacak ve Türkler bunu ele geçireceklerdi. Böylece kilim desenlerinden nerede oklu, nerede atlı askerlerin bulunduğu öğrenilecek, bu plana göre saldırı düzenlenecektir. Kız, kale çevresinde dolanarak düşmana esir düşer. Kaleye giren kız, hemen ağacını (tezgâhını) hazırlar, subay ve askerlere kendilerine kilim dokunacağını söyleyerek ip sağlar. Bu arada kalenin içinde gezerek planı kafasında oluşturur. Kalenin planını simge ve işaretlerle anlatan desenleri kale planına göre yerleştirip kilimleri dokur. Düşünüldüğü gibi bu kilimlerden kale dışına çıkan olur. Kilimi ele geçiren Türkler, simge ve işaretleri çözümleyerek saldırı planı hazırlarlar. Kalenin içini adım adım öğrenen Türkler saldırıya geçerler ve bir türlü ele geçirilemeyen kale “Bacalı Seccade” sayesinde fethedilir. (Kaynak: kulturportali.gov.tr)

Fatih Kısaparmak’ın, “Kilim” adlı türküsünün konu içeriğine güzel bir hava katacağı düşüncesindeyim.

Kilim Türküsü

Sevdiğine sözü olan bir kilim dokur,
Kilimin dilinden ancak anlayan okur,
Sırlarımı verdim sana sevgimi verdim,
Şu gönlümü kilim yaptım yoluna serdim.

Ayıptır günahtır diye kilit vurdular dilime,
Aşkı dokudum kilime anlıyor musun?
Yetinmedim türkü yaktım gayrı bu canımdan bıktım,
Hani senin olacaktım dinliyor musun?

Kilim kalbin aynasıdır gönlün sesidir,
Her nakışı bir duygunun ifadesidir,
Kilim sevgiliye çağrı aşka davettir,
Kimi renkler şikayettir kimi hasrettir.

Ben şu gönül tezgahında kilim dokudum,
Erenlerin dergahında aşkı okudum,
Töremizde kilim demek ilim demektir,
Kilim sevdadır özlemdir derttir istektir.

Türk dokuma kültüründe önemli bir yere sahip olan kilimler; maddi ve manevi anlamda tarihi değer taşıyarak, günümüzde de önemini korumaktadırlar.

Saygılarımla.

Bu Yazarın (Turan Demir) Diğer İçerikleri:

Saat Dört Onyedi

Sosyal Medyada Bağımlılık

Yeni Yıl Kutlu Olsun

Engelsiz Yaşam

Umut

ETİKETLER:kilimmakaleönerilenlerTuran Demiryazı
Bu İçeriği Paylaş
Facebook Whatsapp Whatsapp Bağlantıyı kopyala Yazdır
Tepki Ver
Hayran0
Mutlu0
Üzgün0
Uykulu0
Sinirli0
Şaşkın0
Göz Kırp0
Avatar photo
YazanTuran Demir
Bağlantılar:
Yazar
Önceki İçerik Korku
Sonraki İçerik Çocuk ve Öfke Duygusu
2 yorum 2 yorum
  • Nilgün Kılıç dedi ki:
    2 Nisan 2022, 22:07

    Gönülden gelen, gönüle gider her daim. Notasız söyler, imlâsız okur, aynı anlamda buluşursa çocuk kalbimiz, söz anlamını o vakit bulur.
    Güçlü kalem, güzel yürekli insan… Yaslanmaya devam et sözcüklere. Hayatımdan bir sayfa daha çeviririm gelecek güzel günlere.

    Yanıtla
  • Turan Demir dedi ki:
    4 Nisan 2022, 19:00

    Nilgün hanım,kıymetli okurum;
    Çok güzel cümlelerle yoruma anlam yüklemiş olmanızdan dolayı
    çok teşekkür ediyorum.
    Herşey gönlünüzce olsun!
    Sevgiyle kalınız.

    Yanıtla

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Sosyal Medya

FacebookBeğen
XTakip Et
InstagramTakip Et
YoutubeAbone Ol

Yeni İçerikler

Hasan Çavuş
Ahmet Furkan Demir
Öyküler
11 Mayıs 2025
25 Görüntüleme
Anam
Mehmet Emci
Şiirler
11 Mayıs 2025
20 Görüntüleme
Renkli Boncuklar
Emine Ekinci
Denemeler
11 Mayıs 2025
17 Görüntüleme
İmanın Has Bahçesinde Güllerimizi Ektikten Sonra
Mehmet Aluç
Denemeler Maneviyat
10 Mayıs 2025
48 Görüntüleme
Çocuklara Eleştirel Düşünmeyi Kazandırmak: Neden, Nasıl, Ne Zaman?
Burcu Şengül
Çocuk Eğitim
10 Mayıs 2025
41 Görüntüleme

En Çok Yorumlananlar

Minimalizm
Yaşam
Pilav
Hatıralar Öyküler
26 yorum
Aynanın Söylediği
Öyküler
26 yorum
Yorgunuz
Güncel
26 yorum
Her Şey Kendini Tanımakla Başlar
Öyküler
25 yorum

Bunları da beğenebilirsin

Kişisel Gelişim

Termometremiz Yok!

14 Ocak 2025
Şiirler

Yüreğim

3 Mayıs 2024
Psikoloji

Yalan Söyleyen Kişileri Nasıl Anlarız?

11 Temmuz 2023
Denemeler

Dodo’yu Beklerken, Kendimden Kendime

16 Temmuz 2023
//

Hayatın Lezzeti “Hayrendiş” Olmakta!

Kurumsal

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Yazarlar
  • Başvuru
  • Gizlilik politikası
  • İletişim

Hızlı Menü

  • Tüm Gönderiler
  • Bugün Eklenenler
  • Okuma Listem
  • İlgi Alanları
HayrendişHayrendiş
Bizi takip edin
© 2024 Hayrendiş - Sitede yer alan makale, yazı ve şiirlerin tüm hakları yazarlarına ve Hayrendis.com'a aittir. Kaynak gösterilerek de olsa kullanılamaz. Web Tasarım: YD Web
  • Hakkımızda
  • Künye
  • Yazarlar
  • Başvuru
  • Gizlilik politikası
  • İletişim
Tekrar Hoş Geldiniz!

Hesabınıza giriş yapın

Username or Email Address
Password

Şifreni mi unuttun?