Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM)
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının kadına yönelik şiddetle mücadelede kapsamlı (sağlık, barınma, koruyucu önleyici tedbirler, eğitim, izlem vb. konularda) hizmet veren birimleri ŞÖNİM’lerdir.
ŞÖNİM, şiddetin önlenmesi için çalışmalarda bulunan, koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınıp etkin bir biçimde uygulanmasına dönük; danışmanlık, yönlendirme ve izleme hizmetlerinin verildiği merkezlerdir. Her ilde bulunur. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı olarak çalışırlar. Yedi gün yirmi dört saat esasına göre hizmet verilir.
ŞÖNİM’ler; kolluk kuvveti, Alo 183, sağlık kuruluşları, kadın danışma merkezleri ve sığınmaevlerinin yaptığı yönlendirmeleri kabul eder. Başvuruları inceler, çözüme dönük çalışmalarda bulunur.
ŞÖNİM’lerin asıl kuruluş amacı, adından anlaşacağı üzere şiddetin önlenmesine yönelik çalışmalar yapmaktır. Bununla birlikte bu merkezlerde barınma, nakil, psiko-sosyal, eğitim, hukuki ve ekonomik destek hizmetleri sunulur. Mesleki ve sağlık konularında yönlendirmeler yapılır. Raporlama, dokümantasyon çalışmaları, kurumlar ve belediyeler arası koordinasyon, yazışmalar, sığınmaevlerinden ayrılan kadınların izlem çalışmaları da yine ŞÖNİM tarafından yürütülür. ŞÖNİM’lerde verilen tüm hizmetler ücretsizdir.
Kadın Danışma/Dayanışma Merkezi
Kadın danışma merkezinde fiziksel, cinsel, ekonomik, dijital, sözel ya da psikolojik şiddete maruz bırakılan, can güvenliği riski bulunan ya da ihtimali olan, şiddet durumu olmasa da tek başına ayakta kalmakta zorlanan ve destek talep eden bireylere hizmet verilir. Kadınların barınma ihtiyaçları için varsa yanlarında bulunan çocukları ile sığınmaevine yönlendirilmesi sağlanır. Kadının veya yanında bulunan çocuğunun adli tıp raporu, darp raporu alması gereken ya da acil müdahale gerektiren bir durumu varsa sağlık kuruluşlarına yönlendirilir.
Başvurular yüz yüze, telefonla, başka kurumdan nakille ve hatta son zamanlarda sosyal medya üzerinden alınmaktadır. Başvuran danışanlara hukuki, ekonomik, psikolojik ve sosyal danışmanlık hizmeti verilir. Danışanlar, sorunuyla ilgili konularda bilgilendirilmekte ve sorunlarına birlikte çözüm önerileri getirilmektedir.
Hemen hemen her belediyede kadın danışma/dayanışma merkezleri bulunur ve bu merkezlerde verilen tüm hizmetler ücretsizdir.
Kadın Sığınmaevi /Sığınak /Konukevi
Şiddet gören/görme ihtimali olan, şiddete maruz bırakılmasa da barınma ihtiyacı olan ya da can güvenliği riski taşıyan kadınların varsa çocuklarıyla birlikte altı ay kalabildikleri yerlerdir. Bu altı aylık kalış süresi kadının bulunduğu duruma göre uzatılabilmektedir.
Sığınmaevinde kaldıkları süre içinde kadınlara ve çocuklara yaşadıkları şiddet nedeniyle ortaya çıkan olumsuz psikolojik durumu iyileştirmeye yönelik sosyal, psikolojik, hukuki ve ekonomik destek hizmetleri sunulur. Eğitim, istihdam ve mesleki konularda güçlendirme yapılır.
Çocuklar da ev içi şiddetin mağduru olduklarından bire bir şiddete maruz bırakılmasalar dahi şiddetin tanığı oldukları için sığınmaevi sürecinde yaşamla kurduğu bağı olumlu yönde destekleyen çalışmalar yürütülmesi son derecede önemlidir. Her sığınmaevinde olmasa da çoğunda kreş ve etüt hizmeti verilir. Çocukların eğitimine kesintisiz bir şekilde devam ettirilmesi için gerekli çalışmalar yapılır.
Şiddete Maruz Kaldığımızda Arayabileceğimiz Telefonlar
- ALO 183 Kadın, Çocuk, Yaşlı, Engelli Sosyal Destek Hattı (7 gün 24 saat ücretsiz danışma hizmeti verir)
- 112 Acil Çağrı Merkezi
- 444 43 06 Gelincik Hattı
Maruz Kalınan Şiddeti Şikâyet ve İhbar Etmek İçin Başvurabileceğimiz Yerler
- Polis Merkezleri
- Jandarma Karakolları
- Adli Makamlar (Baroların Kadın Hakları Merkezleri, Cumhuriyet Başsavcılıkları ve Aile Mahkemeleri)
- Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM)
- Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri
- Çocuk İzlem Merkezleri
- Sağlık Kuruluşları
- Belediyeler
- Valilikler
- Kaymakamlıklar
- Muhtarlıklar
- Kadın Örgütleri
Şiddet İhbar Mobil Uygulaması
Kadın Destek Sistemi (KADES)
6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun
İstanbul Sözleşmesinin iç hukuk ayağı olan 6284 Sayılı Yasa; uygulamadaki yetersizliklerine rağmen şiddet gören bireyleri, özellikle de kadını koruyan ve çeşitli önlemler alan, sahip olduğumuz iyi yasalardan biridir.
6284 Sayılı Yasa ve buna ilişkin uygulama yönetmeliği; şiddete maruz kalan/kalma ihtimali bulunan, can güvenliği riski taşıyan kadınların, çocukların korunması için alınacak ve uygulanacak olan tedbirleri düzenler.
Tedbir kararları hâkimden, mülki amirden ya da kolluk biriminden talep edilebilir. Bunun için herhangi bir ücret ödenmez. Tedbir kararı ilk defasında en çok altı ay için verilebilir. Bu kararın süresi bittiğinde şiddet ve can güvenliği riskinin devamı söz konusu ise yeniden uzatılabilir.
Koruyucu tedbir kararı verilmesi için herhangi bir darp raporu istenmez, kadının beyanı esastır. Ancak darp raporu; boşanma ve ceza davalarında karşı tarafın verdiği zararı ispatlamak için gerekir. Tedbir kararlarının herhangi bir risk ya da olumsuz durum doğurmaması için geciktirilmeden verilmesi gerekir.
Kısacası 6284’den;
- Barınma talebinde bulunabilir.
- Geçici koruma sağlanabilir.
- Evden uzaklaştırma kararı verilebilir.
- Gizlilik kararı aldırarak Nüfus Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı gibi birçok kurum ve kuruluşların kayıtlarına ulaşım engellenebilir.
- Tedbir nafakası bağlanabilir.
- Geçici kreş imkânı sağlanabilir.
- Kimlik değişimi yaptırılabilir.
- Geçici maddi yardım bağlanabilir.
- Her türlü rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilir.
Mülki Amir Tarafından Verilecek Koruyucu ve Önleyici Tedbir Kararları
- Kadına ve gerekiyorsa çocuklarına uygun barınma yeri sağlanmasına,
- Geçici maddi yardım yapılmasına,
- Psikolojik, mesleki, hukuki ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesine,
- Hayati tehlikenin bulunması hâlinde geçici koruma altına alınmanıza,
- Gerekli durumlarda çocuklar için bakanlık bütçesinden karşılanmak üzere 2-4 ay arası kreş imkânının sağlanmasına karar verebilir.
Hâkim Tarafından Verilecek Koruyucu Tedbir Kararları
- İş yerinizin değiştirilmesine,
- Evli olmanız hâlinde ortak evden ayrı yerleşim yeri belirlenmesine,
- Tapu kütüğüne aile konut şerhi konulmasına,
- Hayati tehlikenizin olması durumunda ve tüm bu önleyici tedbirlerin yeterli olmayacağı anlaşıldığında kimlik ve diğer bilgi ve belgelerinizin değiştirilmesine karar verebilir.
Hâkim Tarafından Verilecek Önleyici Tedbir Kararları
- Şiddet ve tehdit içeren söz ve davranışlarda bulunmamasına,
- Müşterek konuttan şiddeti uygulayanı uzaklaştırması ve evin korunan kişiye tahsis edilmesine,
- Korunan kişilerin bulunduğu okula, eve, iş yerine yaklaşmamasına,
- Çocuklarla kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılmasına, kişisel ilişkinin tümüyle ortadan kaldırılmasına ya da sınırlanmasına,
- Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmamasına,
- Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesine,
- Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla rahatsız etmemesine,
- Ruhsatlı silahlarını kolluğa teslim etmesine,
- Silah taşıma zorunluluğu olan bir kamu görevlisi olsa bile silahı kuruma teslim etmesine,
- Korunan kişilerin olduğu yerlerde alkol/madde kullanmaması, bulundukları yerlere yaklaşmamasına, bağımlılığın olması hâlinde hastaneye yatmak dâhil muayene ve tedavisinin sağlanmasına,
- Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurmasına ve tedavinin sağlanmasına karar verebilir.
